ÇOCUK VE TEHLİKE

ÇOCUĞA TEHLİKE NASIL ANLATILIR ?

Ülkemizde ve dünyada üzülerek izlediğimiz çocuk kaçırma ve istismarına yönelik haberler her geçen gün artmakta ve bu durum özellikle anne babalar için son derece kaygı verici olmaktadır. Anne babalar bu konuyla ilgili hem çocuklarını bilgilendirmek hem de onları korkutmamak gibi bir sorumluluk taşıyor. 

“Aileler ne yapmalı?”

“Çocuğa bu tehlikeli durumları anlatmalı mı?” 

“Çocuğa kaçırılma/istismar nasıl anlatılır?” diye başlayan ve devam eden birçok soru anne babalar için cevaplanması gereken sorular.

Bu soruları cevaplamadan önce belirtmek gerekir ki her aile hem soğukkanlı olmalı hem de benim çocuğum bunu yaşamaz demeyip gerekli önlemleri almalıdır. Gerekli önlemler alınırken ve çocukla konuşurken çocuğun yaşı, yaşına bağlı psikolojik süreçleri ve algısı dikkate alınmalıdır. 

Çocuğunuzu konu ile ilgili görsel ve işitsel basında yer alan haberlerden uzak tutunuz. Haberlerdeki anlatım çocuklara uygun değildir ve kaygıyı yükseltir.

Çocuklarınızı en ufak bir koşturmaca da “uzaklaşırsan seni alıp götürürler ya da seni bulamayız” gibi cümlelerle korkutmayın.

Öncelikle aile ve öğretmenlerin okul öncesi dönemdeki çocuğa anne-baba ya da öğretmenden izin alarak hareket etmeyi öğretmesi gerekmektedir. Çocuk bu dönemde keşfetmekten hoşlanır, farklı nesneler, yeni oyunlar her zaman okul öncesi dönem çocukları için çekicidir. Anne babalar bu nedenle çocuğa “yanımdan ayrılmak yok” gibi yasaklar koymak yerine “ istediğin her şeye birlikte gidip bakabiliriz, benden izin alman / bana haber vermen koşuluyla.” gibi çocuktan ne beklediğini net ifade eden ve çocuğu kaygılandırmayan cümleler kurmalıdırlar.

Çocuğunuza yabancılarla konuşmak ve onlarla birlikte olmak konusunda bilgi verin. Çocuğa herhangi bir yerde “yabancılar sana zarar verir” gibi korkutucu bilgiler vermemeye çalışın. Bunun yerine okulda öğretmenin, dışarıda bizler senin en yakınlarınız bu nedenle birbirimizi çok iyi tanıyoruz. Yabancı kişiler seni ve bizleri tanımadığı için sana yardım edemezler. Herhangi bir yerde yardıma ihtiyaç duyarsan mutlaka tanıdığın yetişkinlerden ya da üniformalı kişilerden yardım iste, diyerek çocuğunuzu yönlendirin. Çocuğa tanıdığı veya tanımadığı kişilerle bir yere gidemeyeceğini, gitmek istediği bir yer varsa oraya ancak sizinle veya sizin tanıdığınız yetişkinlerle ve sizden izin alarak gidebileceğini söyleyin. Herhangi bir yabancı veya tanıdığı ona birlikte bir yere gitmeyi teklif ederse “HAYIR” demesi gerektiğini veya anne babasından habersiz / izinsiz gidemeyeceğini söylemesini öğretin. 

Çocuğa kaybolma ve bulunamama gibi kaygı verici durumlarla ilgili bilgi verirken de “ bazen kalabalık yerlerde kısa süre birbirimizi göremeyebiliriz, böyle bir durum olursa sen olduğun yerde dur ki ben senin yanına gelebileyim, bu arada seni duyabilmem için bana seslenebilirsin. Böylece sesini duyup daha çabuk yanına gelebilirim.” şeklinde bilgi verin. Bu sırada tanımadığı biri ona “gel annene gidelim” derse, olduğu yerde beklemesi gerektiğini ve yine “HAYIR” diyerek size seslenmeye devam etmesi gerektiğini hatırlatın. 

Çocuklara yoğun olarak seni alıp götürürler, yabancılar tehlikelidir, başına her şey gelebilir gibi korkutucu ve kaygı yaratıcı açıklamalar yapmak yerine mutlaka açıklayıcı, istenmeyen durumlarda onlardan ne beklediğinizi belirten ifadeler kullanın.

Okul öncesi dönemdeki çocuğun ihtiyaç duyduğu temel duygu güvendir. Konuşmalarınızda sizin tavrınızın rahatlatıcı ve güven verici olduğundan emin olun. Ayrıca siz konuşurken çocuğun endişeye kapıldığını hissederseniz çocuğa mutlaka “ Bunlar sadece bilmen gereken davranışlar, endişelenecek bir durum yok. Ben burada ve hep yanındayım.” mesajlarını abartılı bir tutuma bürünmeden sakince verin. Bu yaş grubunda öncelikle çocuklardan çok aileler dikkatli ve özenli olmalıdır. Çocuklarınızı dışarı çıkardığınızda onları sürekli izliyor olmanız böylesi tehlikeli durumlar söz konusu olmasa da gereklidir. 

Çocuk kaçırmaları, kayıp çocuklarla ilgili haberler herkes için huzursuzluk vericidir ancak kendi kaygı ve korkularımızı çocuklara yansıtmamak aksine onlara kendilerini güvende hissettirmek sizler için de biz eğitimciler için de birincil görevdir. Konuyla ilgili çocuğunuzun aşırı korku duyduğunu hisseder ya da görürseniz lütfen bizlerle iletişime geçiniz.


                                                                                                      Gülşah Sütlüoğlu

                                                                                                              Psikolog